നേപ്പാള്: രാജ്യത്തിന്റെ പുതുക്കിയ രാഷ്ട്രീയ ഭൂപടം ഉള്ക്കൊള്ളുന്ന പുതിയ 100 രൂപ നോട്ടുകള് അച്ചടിക്കുന്നതിനുള്ള കരാര് നേപ്പാള് സെന്ട്രല് ബാങ്കായ നേപ്പാള് രാഷ്ട്ര ബാങ്ക് ഒരു ചൈനീസ് കമ്പനിക്ക് നല്കി. നേപ്പാളിന്റെ ഭാഗമായി തന്ത്രപ്രധാനമായ ലിംപിയാധുര, ലിപുലെക്, കാലാപാനി എന്നീ മൂന്ന് മേഖലകള് ഉള്ക്കൊള്ളുന്ന 100 രൂപ നോട്ടിന്റെ ഡിസൈന് മാറ്റത്തിന് നേപ്പാളിലെ മന്ത്രിമാരുടെ കൗണ്സില് അംഗീകാരം നല്കി.
2020 ജൂണ് 18-ന് ലിപുലേഖ്, കാലാപാനി, ലിംപിയാധുര എന്നീ മേഖലകള് ഉള്ക്കൊള്ളുന്ന പുതിയ രാഷ്ട്രീയ ഭൂപടം അതിന്റെ ഭരണഘടന ഭേദഗതി ചെയ്തുകൊണ്ടാണ് അപ്ഡേറ്റ് ചെയ്തതത്. നേപ്പാളിന്റെ പ്രാദേശിക അവകാശവാദങ്ങളുടെ ‘കൃത്രിമ വിപുലീകരണം’ ‘അനുവദനീയമല്ല’ എന്ന് ഇന്ത്യ ഇതിനകം വിശേഷിപ്പിച്ചു.
ഇംഗ്ലീഷ് ദിനപത്രമായ റിപ്പബ്ലിക്കയുടെ കണക്കനുസരിച്ച്, ചൈന ബാങ്ക് നോട്ട് പ്രിന്റിംഗ് ആന്ഡ് മിന്റിങ് കോര്പ്പറേഷന് ഒരു മത്സരാധിഷ്ഠിത ആഗോള ടെന്ഡര് പ്രക്രിയയ്ക്ക് ശേഷമാണ് കരാര് നല്കിയത്.
300 ദശലക്ഷം 100 രൂപ നോട്ടുകള് രൂപകല്പ്പന ചെയ്യാനും അച്ചടിക്കാനും വിതരണം ചെയ്യാനും വിതരണം ചെയ്യാനും എന്ആര്ബികമ്പനിയോട് അറിയിച്ചു. ഏകദേശം 8.99 ദശലക്ഷം യുഎസ് ഡോളര് അച്ചടിച്ചെലവ് കണക്കാക്കുന്നു. എന്നാല് നേപ്പാള് രാഷ്ട്ര ബാങ്കിന്റെ വക്താവ് ഇതുവരെ ഇതിനോട് പ്രതികരിച്ചിട്ടില്ല.
ലിംപിയാധുര, കാലാപാനി, ലിപുലേഖ് എന്നീ മൂന്ന് ഇന്ത്യന് പ്രദേശങ്ങള് – നേപ്പാളിന്റെ ഭാഗമായി കാഠ്മണ്ഡു 2020-ല് പുതിയ രാഷ്ട്രീയ ഭൂപടം പ്രസിദ്ധീകരിച്ചതിനെത്തുടര്ന്ന് ഇന്ത്യയും നേപ്പാളും തമ്മിലുള്ള ബന്ധം കൂടുതല് വഷളായി. ഇന്ത്യ ഇതിനെതിരെ ശക്തമായി വിമര്ശിക്കുകയും ചെയ്തു. ഇതിനെ ‘ഏകപക്ഷീയമായ പ്രവൃത്തി’ എന്ന് വിളിക്കുകയും പ്രദേശിക അവകാശവാദങ്ങളുടെ ഇത്തരം ‘കൃത്രിമ വിപുലീകരണം’ അംഗീകരിക്കില്ലെന്ന് കാഠ്മണ്ഡുവിന് മുന്നറിയിപ്പ് നല്കുകയും ചെയ്തു.
സിക്കിം, പശ്ചിമ ബംഗാള്, ബിഹാര്, ഉത്തര്പ്രദേശ്, ഉത്തരാഖണ്ഡ് എന്നീ അഞ്ച് ഇന്ത്യന് സംസ്ഥാനങ്ങളുമായി നേപ്പാള് 1,850 കിലോമീറ്ററിലധികം അതിര്ത്തി പങ്കിടുന്നു.