പൂജാവിധി: അറിഞ്ഞിരിക്കേണ്ട കാര്യങ്ങൾ

ഹിന്ദു മതത്തിൽ പൂജ ഒരു പ്രധാന ആചാരമാണ്. പൂജയ്ക്ക് നിരവധി രീതികളും വിധികളും ഉണ്ട്, അവയിൽ പലതും വ്യക്തിഗത അനുഷ്ഠാനങ്ങൾക്കും സമൂഹ പൂജകൾക്കും ഉപയോഗിക്കുന്നു. പൂജയുടെ അർത്ഥം പ്രാർത്ഥന, ആരാധന, അനുഷ്ഠാനം എന്നിവയാണ്.
പൂജ നടത്തുന്നതിന് മുമ്പ് ചില തയ്യാറെടുപ്പുകൾ ആവശ്യമാണ്. ഇതിൽ ശുദ്ധീകരണം, മന്ത്രങ്ങൾ പഠിക്കൽ, പൂജാ സാധനങ്ങൾ ഒരുക്കൽ എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്നു. ശുദ്ധീകരണം എന്നത് ശരീരത്തെയും മനസ്സിനെയും ശുദ്ധമാക്കുന്ന ഒരു പ്രക്രിയയാണ്.
ഇതിൽ കുളിക്കുക, വൃത്തിയുള്ള വസ്ത്രങ്ങൾ ധരിക്കുക, മനസ്സിനെ ശാന്തമാക്കുക എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്നു.
പൂജയ്ക്ക് നിരവധി സാധനങ്ങൾ ആവശ്യമാണ്. ഇതിൽ പ്രധാനമായും ദേവതാമൂർത്തി, വിളക്ക്, അഗർബത്തി, പൂക്കൾ, നൈവേദ്യം, മന്ത്രങ്ങൾ എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്നു. ദേവതാമൂർത്തിയെ പൂജയുടെ കേന്ദ്രബിന്ദുവായി കണക്കാക്കുന്നു. വിളക്ക്, അഗർബത്തി എന്നിവ ദൈവത്തെ പ്രീതിപ്പെടുത്തുന്നതിനുള്ള പ്രതീകങ്ങളാണ്. പൂക്കൾ ദൈവത്തിന് അർപ്പിക്കുന്ന ഒരു സമർപ്പണമാണ്. നൈവേദ്യം ദൈവത്തിന് അർപ്പിക്കുന്ന ഭക്ഷണമാണ്. മന്ത്രങ്ങൾ പൂജയിലെ പ്രധാന ഘടകമാണ്.
പൂജയുടെ വിധി വ്യത്യസ്ത സമുദായങ്ങളിലും വ്യക്തികളിലും അനുസരിച്ച് വ്യത്യാസപ്പെടാം. എന്നാൽ, പൊതുവായ ചില വിധികൾ ഇവയാണ്:
* ശുദ്ധീകരണം:
പൂജ എന്നത് ഒരു ആചാരം മാത്രമല്ല, ദൈവത്തോടുള്ള ആത്മീയ ബന്ധം സ്ഥാപിക്കുന്നതിനുള്ള ഒരു മാർഗ്ഗമാണ്. അതിനാൽ, പൂജയിലേക്ക് പ്രവേശിക്കുന്നതിന് മുൻപ് ശരീരത്തെയും മനസ്സിനെയും ശുദ്ധീകരിക്കുന്നത് അത്യന്താപേയമാണ്.
ഇത് ശാരീരികമായ ശുദ്ധീകരണം മാത്രമല്ല; മനസ്സിനെ അശുദ്ധമായ ചിന്തകളിൽ നിന്ന് മോചിപ്പിച്ച് ദൈവചിന്തയിലേക്ക് കേന്ദ്രീകരിക്കുന്നതിനുള്ള ഒരു തയ്യാറെടുപ്പാണ്. 
പൂജയ്ക്ക് മുമ്പ് ശരീരം ശുദ്ധീകരിക്കുന്നത് പ്രധാനമാണ്. ഇത് കുളിച്ച്, വസ്ത്രം മാറി, മുടി ചീകി എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്നു. കുളി ശരീരത്തെ ശുദ്ധീകരിക്കുന്നതോടൊപ്പം, മനസ്സിനെയും ഒരു തരത്തിൽ ‘കഴുകുന്നതിന്’ സഹായിക്കുന്നു.
പുതിയ വസ്ത്രം ധരിക്കുന്നത് പഴയതിന്റെ അശുദ്ധിയെ അകറ്റി പുതിയ ഒരു തുടക്കത്തിന്റെ പ്രതീകമാണ്. മുടി ചീകുന്നത് മനസ്സിനെ ശാന്തമാക്കുകയും ചിന്തകളെ ഒതുക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.
 മന്ത്രോച്ചാരണം:
പൂജയിൽ മന്ത്രോച്ചാരണം അനിവാര്യമായ ഒരു ഘടകമാണ്. മന്ത്രങ്ങൾ എന്നത് ശബ്ദങ്ങളുടെ ഒരു നിശ്ചിത സംയോജനമാണ്, അവയ്ക്ക് ആത്മീയ ശക്തിയുണ്ടെന്ന് വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു. പൂജയിൽ മന്ത്രങ്ങൾ ഉച്ചരിക്കുന്നത് ദൈവത്തെ സ്തുതിക്കുകയും അവരുടെ കൃപയ്ക്ക് വേണ്ടി അപേക്ഷിക്കുകയും ചെയ്യുന്ന ഒരു പ്രധാന മാർഗമാണ്.
ഓരോ ദേവി ദേവന്മാർക്കും അവരുടേതായ പ്രത്യേക മന്ത്രങ്ങളുണ്ട്, അവയ്ക്ക് ആ ദേവി ദേവന്മാരുമായുള്ള ബന്ധം ശക്തിപ്പെടുത്താൻ കഴിയും. മന്ത്രങ്ങൾ ഉച്ചരിക്കുമ്പോൾ, ശബ്ദത്തിന്റെ താളാത്മകതയും ഏകാഗ്രതയും വളരെ പ്രധാനമാണ്. ഇത് മനസ്സിനെ ശാന്തമാക്കുകയും ആത്മീയ അനുഭവം വർദ്ധിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. 
നിവേദ്യം:
പൂജയിൽ നിവേദ്യത്തിന് പ്രധാന സ്ഥാനമുണ്ട്. ദൈവത്തിന് അർപ്പിക്കുന്ന ഭക്ഷണമാണ് നിവേദ്യം. എന്നാലിത് ഒരു ഭക്ഷണം മാത്രമല്ല, പ്രകൃതിയുടെയും മനുഷ്യന്റെയും സൃഷ്ടികളുടെ ഒരു സംയോജനമാണ്. നിവേദ്യം മൂലം, മനുഷ്യൻ ദൈവത്തോടുള്ള കടപ്പാട് പ്രകടിപ്പിക്കുകയും, അവന്റെ കൃപയ്ക്ക് നന്ദി പറയുകയും ചെയ്യുന്നു.
നിവേദ്യം വ്യത്യസ്ത രൂപങ്ങളിൽ, വലുപ്പങ്ങളിൽ, നിറങ്ങളിൽ എന്നിങ്ങനെ തയ്യാറാക്കാം. എന്നാൽ, എല്ലാ നിവേദ്യങ്ങളും ശുദ്ധവും പുതിയതുമായിരിക്കണം. നിവേദ്യം അർപ്പിക്കുന്നതിലൂടെ, മനുഷ്യൻ തന്റെ സ്വാർത്ഥത വിട്ട്, ദൈവത്തിന്റെ സേവനത്തിന് തന്നെ സമർപ്പിക്കുന്നു.